Rotterdam, Limburg en Antwerpen

Plastic Soup Foundation hamert voor alle vormen van plasticvervuiling op aanpak bij de bron. En dat geldt al helemaal voor nurdles, want eenmaal in het milieu zijn ze nauwelijks nog op te ruimen, laat staan als ze eenmaal hun weg naar de rivier, zee of oceaan hebben gevonden. De zwaardere nurdle–soorten zullen nooit aanspoelen, maar zinken en verdwijnen in zanderige zeebodems en modderige rivierbeddingen. 

Dat het probleem van plastickorrels ook in onze Nederlandse rivieren groot is, werd onder andere duidelijk uit onderzoek door Plastic Soup Foundation langs de Westerschelde in 2015, in samenwerking met de Engelse organisatie Fauna Flora International. En later met het Nederlandse Schone Rivieren-project, waarin Plastic Soup Foundation participeert. Een van de conclusies in 2019, na twee jaar onderzoek, was dat op bijna de helft van de ruim 200 meetlocaties langs de Maas en de Waal nurdles waren aangetroffen.

Op basis van die resultaten is Plastic Soup Foundation specifiek gaan kijken naar nurdle–vervuiling in Nederland en België. Onze onderzoekers hebben in de tweede helft van 2019 tientallen locaties gecontroleerd op de aanwezigheid van deze plastickorrels, niet alleen langs diverse rivieren en de Westerschelde, maar ook rond de productielocaties van petrochemische fabrieken en grote plasticproducenten op industriecomplex Chemelot in Zuid-Limburg, het Botlekgebied bij Rotterdam en de haven van Antwerpen. 

De conclusie was dat bij alle onderzochte producenten – Sabic, INEOS, BASF, Borealis, Covestro en Ducor Petrochemicals – als ook bij een van de grootste Vlaamse distributiebedrijven – Katoen Natie – de fabrieksterreinen en de toegangswegen ernaartoe zwaar waren vervuild met nurdles.  

Het ging, afhankelijk van de locatie, om honderdduizenden tot miljoenen gemorste plastickorreltjes. Ook op willekeurige plekken, ver van de fabrieken, in wegbermen, havens en op taluds, werden gemorste en aangespoelde nurdles aangetroffen. Op sommige plekken leek het wel alsof er net een zware hagelbui was gevallen.   




Interactief onderzoeksverslag

Klik hier voor een uitgebreide presentatie van het onderzoek in 2019 van Plastic Soup Foundation. Je kunt op elke onderzochte locatie inzoomen ☞

Klik hier en open de presentatie


In natuurgebieden

Zelfs op de oevers van de Westerschelde en de Grensmaas – die gelden als beschermde Natura 2000-gebieden – vond Plastic Soup Foundation nurdles, afkomstig van de nabijgelegen producenten. 

De aanwezigheid van al die plasticproducenten en –distributeurs in de haven van Antwerpen heeft ernstige gevolgen voor Nederland en in het bijzonder voor Zeeland. Zo heeft INEOS vergevorderde plannen voor de bouw van een nieuwe plasticfabriek. Zolang de lekkage van nurdles niet wordt gestopt, zal een toename in productie helaas ook leiden tot nog grotere schade aan de flora en fauna van de Schelde, de Westerschelde en de Noordzee. 

Naast de zogenaamde ‘virgin’ nurdles – de melkwitte, doorzichtige of nieuw geproduceerde korreltjes met een specifieke kleur – worden in het milieu ook veel nurdles van gerecycled plastic teruggevonden. Deze laatste zijn donkerder van kleur. Waar wij voorheen vooral focusten op vervuiling door de plasticindustrie, werd in februari 2020 pijnlijk duidelijk dat er ook bij de plastic-recyclingbedrijven veel misgaat. 

Langs rivieroevers

Tijdens de meting in het najaar van 2020 door Schone Rivieren werden langs de oever van de IJssel opvallend veel grijze en zwarte nurdles gevonden. Vooral bij Hattem, Zutphen en Deventer was het raak. De grootste en meest alarmerende vondst was bij Zutphen, waar bij een detailmeting van 50 x 50 cm door onze onderzoekers wel 1600 nurdles werden geteld. 

Nader onderzoek toonde aan dat deze nurdles vrijwel alleen stroomafwaarts van de industriehaven van Zutphen werden gevonden. In het havengebied daar vlakbij bevindt zich een bedrijventerrein waarop een plasticrecycling-bedrijf is gevestigd: Daly Plastics. Plastic Soup Foundation volgde de ‘kruimels’ en vond op de stoep van het bedrijf duizenden nurdles.  

Via de gemeente, het Waterschap Rijn en IJssel en de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) is Daly Plastics gewezen op de vervuiling. Het bedrijf heeft een waarschuwing gekregen vanwege de grote hoeveelheid plastickorreltjes in de IJssel en is gesommeerd om filters in de riolering aan te brengen en de schade die door de nurdles wordt aangericht te beperken. 

Wij beraden ons op vervolgstappen, samen met de andere partners van het Schone Rivieren-project. En de gemeenteraden van zowel Zwolle als Zutphen hebben in maart 2021 unaniem besloten dat de kosten voor het schoonmaken van de IJssel niet op het bordje van de belastingbetaler mogen komen, maar volledig door Daly Plastics moeten worden vergoed.

Klokkenluider

Begin 2022 zijn wij benaderd door een klokkenluider, een ambtenaar die zich al jaren grote zorgen maakt over de grootschalige vervuiling van het Nederlandse milieu met nurdles. Omdat hij bij zijn werkgever onvoldoende gehoor vond, heeft hij vervolgens in zijn vrije tijd maandenlang research gedaan en zijn onderzoeksresultaten gepresenteerd in een gedegen rapport. Daarmee heeft hij Plastic Soup Foundation benaderd met de vraag of wij het wereldkundig wilden maken. Dat hebben wij gedaan.

De klokkenluider heeft honderdduizenden gevonden nurdles in kaart gebracht en constateert dat met name de Westerschelde zwaar vervuild is met plastickorrels. Op basis van de gedane vondsten durven wij de inschatting te maken dat het in totaal om miljoenen nurdles gaat. De klokkenluider heeft de diverse wind- en weersomstandigheden, getijden, sluizen en de vorm van het land geanalyseerd om de herkomst van de plastickorrels te achterhalen en wijst naar plasticproducenten op verschillende locaties, waaronder Terneuzen en Antwerpen. En ook naar waterzuiveringsinstallaties langs de zuidoostkust van het Verenigd Koninkrijk. In Engelse rioolwaterzuiveringsinstallaties worden zwarte ‘biobeads’ gebruikt om het water te filteren. Via de rivieren Orwell en Stour belanden deze beads in de Noordzee en komen zo in Nederland terecht.

Het rapport heeft in het Nederlandse parlement al tot Kamervragen geleid van D66 en SGP.

Bekijk het rapport (Engels)

Bij recyclingbedrijven

Het was een team studenten van de TU Eindhoven, bezig met onderzoek voor Plastic Soup Foundation, dat ons in februari 2020 alarmeerde over de vondst van een andere zwaar met microplastics vervuilde locatie: de Centaurusvijver in Tilburg. Eenmaal daar aangekomen, constateerden we inderdaad langs de oever van de vijver een bontgekleurde dikke massa van kleine plasticdeeltjes vermengd met organisch materiaal. Een sample van dat materiaal liet zien dat het vooral ging om zogenaamd ‘maalgoed’, vermalen plasticafval. Daarnaast werden er zowel virgin als gerecyclede nurdles gevonden.  

Dit plastic is via het riool aangevoerd naar de Centaurusvijver, die als ‘retentievijver’ dient en tijdelijk grote hoeveelheden hemelwater opvangt. Daarna wordt het water overgepompt naar het Wilhelminakanaal. Qua samenstelling is het plastic overduidelijk terug te leiden tot drie à vier plasticverwerkings– of plasticrecyclingbedrijven die op het nabijgelegen industrieterrein Loven 3 zijn gevestigd. De gemeente Tilburg onderzoekt nu welk bedrijf voor de vervuiling verantwoordelijk kan worden gesteld. 

Ook de prachtige Molenplas bij Stevensweert, een gebied onder beheer van Natuurmonumenten, is zwaar vervuild. Bijna alle oevers zijn in 2019 bedekt geraakt onder een dikke laag maalgoed of ‘flakes’, die diep tussen de dichte begroeiing zijn terechtgekomen. De Molenplas staat in verbinding met de Geleenbeek waar verschillende plasticbedrijven, afvalverwerkers en recyclers zijn gevestigd. De Geleenbeek voedt de Molenplas, die weer uitmondt in de Maas. Het aangetroffen materiaal is zo fijn als zand en zal helaas, zelfs na twee grote schoonmaakacties, nooit helemaal verwijderd kunnen worden uit dit natuurgebied.

Het tv-programma De Hofbar, van Rutger Castricum, maakte ons in november 2020 attent op een andere plek waar de recyclingindustrie er een potje van maakt. Op een parkeerterrein in Biddinghuizen, midden in een natuurgebied, waar grote zakken vermalen plastic staan te wachten op recycling, blijken diverse ervan gescheurd te zijn en flink te lekken. 

Kortom: Plastic Soup Foudation zal in 2021 ook zeker de recyclingindustrie op de korrel gaan nemen! 


Uit rioolzuiveringssystemen

Rioolzuiveringssystemen vormen een andere bron van vervuiling met plastickorrels. Deze worden geen nurdles genoemd, maar biobeads. Ze lijken op gerecyclede plastic nurdles en zijn donker van kleur, maar vaak afgeplat van vorm.  

Wageningen University heeft diverse meldingen gemaakt van het ‘massaal stranden’ van biobeads op de stranden van Texel, Bloemendaal, Hoek van Holland en de Maasvlakte. En Wageningen concludeert dat ze vermoedelijk afkomstig zijn van Britse rioolzuiveringssystemen, die het water op een biologische manier zuiveren door het door een bak met deze plastickorrels te persen: ‘Blijkbaar gaan de zeefschermen die de korrels tegen moeten houden soms stuk, zonder dat er verder bij de waterafvoer voldoende veiligheidsfilters zitten.’ En: ‘De korrels lijken te bestaan uit lage kwaliteit plastics met toevoegingen die doen denken aan gerecyclede plastics uit elektronische apparatuur met bijvoorbeeld brandvertragers.’ 


Terug naar nurdle-homepage
☞ Lees verder over onze juridische stappen

Lees verder in ons Nurdle-dossier


Lees verder in ons Nurdle-dossier

De vervuiling

Ons juridische traject

De industrie

Onze vervolgstappen

Dossierstukken


Artikelen over Nurdles

Ducor tries to shift the responsibility for plastic pollution

DUCOR WIL VERANTWOORDELIJKHEID VOOR PLASTICVERVUILING AFSCHUIVEN

Plasticproducent Ducor begint aan beloofde schoonmaakactie

Nurdles,

Ducor Petrochemicals to be held responsible for plastic nurdle pollution

Ducor Petrochemicals als eerste Nederlandse plasticproducent verantwoordelijk gesteld voor vervuiling met plastickorrels

DWANGSOM VOOR DUCOR PETROCHEMICALS WEGENS VERVUILING MET PLASTICKORRELS

Minstens 24 miljoen nurdles aangespoeld bij Nederlandse kusten

Grootschalig verlies van pellets op zee blijft nog zonder sancties

Over ons

Onze aanpak

 
© Copyright - Plastic Soup Foundation